You are here: >>> Columns
EEG versus EU
EEG versus EU
Het ene neen is het andere niet; althans, dat wordt gefluisterd, naar aanleiding van de referenda m.b.t. de Europese Grondwet. In Frankrijk zou het een afrekening zijn geweest met de regering van Chirac; in Nederland was het echter niet de regering Balkenende die ter discussie stond.
Het is veel meer dan dit. Gelukkig maar.
De Europese grondwet kan noch aan de Nederlandse noch aan de Franse burger inkomenszekerheid garanderen. De grondwet kan evenmin een oplossing bieden voor achtergestelde wijken en desperate illegalen, noch een snel werkend en gratis ziekteverzekeringssysteem verzekeren. Om maar te zwijgen van de onbetaalbaar geworden pensioenen.
Niet dat de 63% neen-stemmers in Nederland of de 55% non-Fransen het lijvige juridische document dat de grondwet is, uitgeplozen hebben. Ze wéten gewoon (en ze hebben gelijk) dat politiek in tijden van tekorten en economische crisis geen zekerheden kan bieden. In tijden van hoogconjunctuur kan ze dat evenmin, alleen is er dan veel geld om op te souperen en dus lijkt het alsof politici regeren en de lakens uitdelen.
Het neen van Nederlanders en Fransen is een non tegen de gevolgen van globalisering, tegen de onzekerheden die deze en volgende generaties dagelijks voorgeschoteld krijgen en waartegen geen grondwet en geen politieke kaste gewassen is. Het is in wezen het niet willen aanvaarden dat onze rijkdom gebouwd werd ten koste van anderen (of op zijn minst zonder te delen met anderen; de aalmoezen der ontwikkelingshulp niet mee gerekend). Het is een neen tegen een onafwendbaar economische achteruitgang. Het is een fenomeen dat ook in alle andere EEG-landen (je weet wel, de founding states of the EU) te merken is.
Zo’n egoïstisch gedrag krijg je dus als je leeft in een dictatuur, de dictatuur van de economie. En daar willen Nederlanders (en ook Fransen) een Europa tegenover plaatsen. Een Europa dat zekerheden biedt op die vlakken die uiteindelijk essentieel zijn geworden in de West-Europese beschaving. M.a.w.: waarom zou iemand überhaupt op een grondwet stemmen die niet eens de essentie van het waardevolle van een culturele identiteit kan waarborgen? Net zomin als dat men politici behoeft die onderling kakelen, mediatijd opslorpen en uiteindelijk toegeven dat ze geen vat hebben op het gebeuren (het zijn schippers op een boot die door anderen gestuwd wordt). Wat mensen nodig hebben zijn inkomenszekerheden en perspectieven en dat ze daarbij minder zullen mogen vervuilen, meer afval moeten sorteren, minder de wagen mogen nemen om in hun gemeente rond te toeren en geen drinkbaar water meer mogen verkwisten: dat zijn maatregelen die ze zonder meer zullen aanvaarden; wanneer men het met minder energie moet doen gaat de levensstandaard er niet op achteruit; dan is het enkel de kers op de taart die er niet meer zal zijn. Echter, momenteel zijn de levensstandaard en de gemoedsrust bedreigd door een mondialisering waarbij niet de uitwassen van ons decadente gedrag ter discussie staan, maar het einde van het consumptieparadijs in zicht komt en waarbij ook de vrije tijd en de luxueuze reizen opgeofferd zullen moeten worden. Het is niet de kers op de taart, het is de taart zelf die op het spel staat!
En het is duidelijk: in Nederland kan het verenigd politieke middenveld (van centrum links tot centrum rechts, van socialisten over christen-democraten tot liberalen) niet langer aanspraak maken te spreken uit naam van een bevolking. Zij werden weggestemd, want zij waren allen pro Grondwet. Dat hierbij afgunst een rol speelt, is duidelijk, maar misschien ook wel terecht. Beroepspolitici hebben voor zichzelf een materieel verzekerde toekomst uitgedokterd met hoge lonen, veel extra’s en een verzekerd groot pensioen. En leveren zij in de plaats degelijk werk? Nee, want ze staan langs de zijlijn te roepen dat hun ploeg het beter moet doen en ze zeggen dat ze nieuwe spelers zullen aankopen, en dan blijkt dat ze dat niet kunnen. Met de ploeg die op het veld staat, kunnen ze het ook niet waar maken, en de ploeg wijzigen kunnen ze ook al niet... Who needs them?
Men wil dus geen politieke kaste meer, men wil dit politiek systeem niet meer omdat het geen antwoorden kan bieden op de essentiële bekommernissen.
Enkel onderwijs en de aanleg van wegen en treinen blijven buiten schot, daar kan de overheid (gelukkig maar) nog wel een adequate rol spelen. Voorlopig?
We hebben dus behoefte aan een andere politieke structuur. Weg met de middelmaat van deze politici, die zich in het beste geval (als er geld in de schatkist is) opstellen als brandjesblussers voor werklozen en bestaanstrekkers; maar ook: weg met de dictatuur van kapitaalstromen. De Europese grondwet werd verkocht als een blauwdruk, een politiek project. Het is het verkeerde project. Het is niet door kapitaalstromen te vergemakkelijken dat de inwoners van de EEG het beter zullen hebben. De Europese grondwet maakt het makkelijker voor Nederlandse bankiers of industriëlen te investeren in kaasfabrieken in Polen. Mooi, maar wie blijft er met de korstjes achter? De Nederlanders. Ze kunnen Pools (of Duits, de tweede taal in Polen, of Russisch) leren maar ze zullen met de ondernemers mee moeten verhuizen. Iets wat niemand doet. Nederlanders weigeren in Polen te gaan werken. Polen daarentegen willen wél hun gezin achterlaten en drie weken in Nederland gaan werken, om dan een weekje terug naar Polen te keren, en wederom drie weken in Nederland te arbeiden.
De Europese grondwet is een vorm van ontwikkelingshulp voor de nieuwe lidstaten. De grondwet maakt het mogelijk om de economie aldaar op te vijzelen. Maar hier speelt de wet van de communicerende vaten! Dit zijn niet de golden sixties en dit zijn niet langer de perioden van kolonialistische overheersing. Wat ik bedoel is: er komen geen euro’s bij in de vaten; elke euro die wegtrekt uit Nederland gaat ten koste van de levensstandaard van onze noorderburen. Het totale volume van de vaten kan niet meer stijgen.
In tijden van crisis is men niet solidair. Het zal de Nederlander worst wezen of de Poolse economie uit het slop geraakt. Als ze überhaupt al iets weten over Polen, want een Europese tv-zender bestaat er niet en niettegenstaande 60% van de wetten en richtlijnen die het gedrag van de Nederlandse of Franse of Vlaamse burger beïnvloeden, van Europese origine zijn, wordt er amper aandacht aan besteed in het nieuws. Met Tony Naets (de vlinderdasjournalist die in de jaren 70 dagelijks vanop het Schumanplein berichtte) is ook in Vlaanderen Europa van de beeldbuis gefladderd. Nationale politici zijn daar blij om, omdat zij dan in de actualiteit komen te staan. Met geleuter over komma’s en centiemen terwijl de miljarden elders verdeeld worden. Who needs them?
Nederlanders en Fransen doorprikken deze farce. De politieke particratieën in West-Europa zijn dood. We hebben nieuwe structuren nodig om de economie te leiden. Ondernemerschap en zin voor initiatief kunnen best samengaan met een geplande economie waarbij men vaste inkomens verzekerd (in ruil voor een maatschappelijke inzet!); een gratis gezondheidszorgsysteem (in ruil voor een opgelegde gezonde levenshouding!) en een materiële welstand (in ruil voor zuinig energieverbruik en een ecologisch verantwoord productieproces!).
Er is geen andere uitweg! Verstandig Nederland (de hooggeschoolden) heeft ja gestemd. Ze maken 1/3 van de bevolking uit. De overige 2/3en willen zich niet met politiek bezighouden, willen de maatschappij niet runnen. Zij zijn er niet verstandig genoeg voor en ze weten dat. Dus doen ze aan cocooning avant-la-lettre, wat kan leiden tot navelstaren; en tegelijk willen ze dat iemand het beleidvoeren in hun plaats doet. De partijpolitici hebben echter gefaald. Zij houden de teugels vast van een paard dat op hol is geslagen. Ze hopen dat het Poolse vat zo snel mogelijk gevuld zal worden waardoor de terugslag naar de EEG-landen liefst binnen enkele jaren zal plaatsvinden. Vergeet het maar.
De keuze is nu tussen populisme à la Berlusconi, waarbij de EU als een pudding in mekaar valt en men door een diep dal zal gaan waarbij veel vernietigd wordt (structuren, gebouwen, vertrouwen), zodat men weer kan heropbouwen (wat werkgelegenheid verschaft, de politieke van de grote werken, de New Deal weet je wel); of men zal een sociaal en ecologische blauwdruk voor de wereldeconomie uittekenen (beginnend bij Europa) waarbij men inkomenszekerheden garandeert en in functie daarvan de economie (en de aberrant hoge lonen van pdg’s en EU-topambtenaren) aanpast.
Ja, er zijn helaas constanten in de geschiedenis: wanneer een systeem implodeert, is het dankzij de vernietiging dat het zich heropbouwt. Als de accommodatie in de EEG-landen niet meer onderhouden kan worden en de verarming optreedt, zal het wachten zijn op nieuwe kapitaalstromen uit een heroplevend nieuw oostelijk gesitueerd Europa om weer rijkdom te creëren. Bakoenin en Hitler wisten het al: afbreken is opbouwen. Oorlog is één manier om te zaaien (en later te oogsten). De vraag is dus: hoe ver wil men het verval laten komen? Hoe ver KAN men het laten komen, want wie heeft er vat op dit proces?
Het vat aan deze kant van Europa zal leger worden maar mag niet té leeg worden. Het vat aan de andere kant van Europa moet gevuld worden (en de ethiek gebiedt te zeggen: hoe sneller hoe beter), maar als het gevuld wordt ten koste van het vat van de EEG-landen, dan krijg je een stemming zoals die zich nu voordeed. Wie zijn de alchemisten die dit proces kunnen voltrekken?
wordt vervolgd
